Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Siemianowicach Śląskich

UZASADNIENIE

W dniu 27 grudnia 2018r. do Sądu Rejonowego w Siemianowicach Śląskich wpłynął pozew S. P. o zasądzenie od pozwanego R. P. alimentów w kwocie po 700 zł miesięcznie płatnych do dnia 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w wypadku zwłoki w płatności którejkolwiek z rat w miejsce alimentów orzeczonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 17 grudnia 2013r. sygn akt XVIII RC 2501/12 w kwocie po 400 zł miesięcznie oraz o zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

Powódka w uzasadnieniu pozwu podała, że w dacie orzekania o alimentach tj. w 2013r. była osobą względnie zdrową, opiekowała się dwójką dzieci, dla których wspólnie z pozwanym tworzyli rodzinę zastępczą. Obecnie jej stan zdrowia, w szczególności stan kręgosłupa znacznie się pogorszył, skutkiem czego jest stwierdzona niepełnosprawność i brak możliwości wykonywania prac dorywczych w zakresie szycia odzieży. Nadto, od 2018 roku jej matka ma orzeczoną niepełnosprawność i wymaga pomocy osoby trzeciej, który to obowiązek wykonuje właśnie ona. Koszty utrzymania jej i małoletnich dzieci wynoszą 4.101 zł miesięcznie a jej dochody w łącznej kwocie 3.754 zł nie pokrywają ich w całości. Dochodzona pozwem kwota jest niezbędna aby móc zminimalizować braki w pokrywaniu niedostatku.

W dniu 23 września 2019r. powódka ograniczyła żądanie pozwu z kwoty 700 zł miesięcznie do kwoty po 500 zł miesięcznie. (protokół rozprawy z dnia 23 września 2019r. 00;04;35)

W dniu 22 stycznia 2019r. do Sądu Rejonowego w Siemianowicach Śląskich wpłynął pozew R. P. o uchylenie, z dniem złożenia pozwu, świadczeń alimentacyjnych zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 17 grudnia 2013r. sygn. akt XVIII RC 2501/12 oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Podał, że jego sytuacja finansowa z uwagi na narodziny małoletniej córki i niezmienioną wysokość zarobków uległa pogorszeniu zaś pozwana ma możliwość podjęcia pracy zarobkowej bowiem małoletnie dzieci nie wymagają już tyle czasu i opieki jak w 2013 roku. Nadmienił również, że od uprawomocnienia się wyroku rozwodowego tj. 24 stycznia 2014r. upłynął już okres 5 lat a zatem uchylenie obowiązku alimentacyjnego pozostawałoby w zgodzie z zasadami współżycia społecznego.

Sprawę zadekretowano pod sygn. akt III RC 14/19 i postanowieniem z dnia 15 marca 2019r., na podstawie art. 219 kpc połączono do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą o sygn. akt III RC 249/18.

Postanowieniem z dnia 20 lutego 2019r. strony postępowania skierowano do mediacji. Ugoda nie została zawarta.

Pismem z dnia 02 kwietnia 2019r. powódka-pozwana wzajemna wniosła o oddalenie powództwa o uchylenie obowiązku alimentacyjnego w całości oraz zasądzenie kosztów postepowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu powołała się na okoliczności wymienione w złożonym pozwie o podwyższenie alimentów.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny w sprawie:

Prawomocnym wyrokiem z dnia 17 grudnia 2013r. Sąd Okręgowy w Katowicach w sprawie o sygn. akt: XVIII RC 2501/12, rozwiązał przez rozwód małżeństwo R. P. z S. P. zawarte w Urzędzie Stanu Cywilnego w S. w dniu 12 sierpnia 1989 roku z winy obu stron oraz zasądził od R. P. na rzecz S. P. alimenty w kwocie po 400 zł miesięcznie, płatne z góry do dnia 10-go każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia w płatności kolejnej należnej raty, poczynając od prawomocności wyroku.

W dacie wydania wyroku rozwodowego strony zamieszkiwały wspólnie w mieszkaniu położonym w S. przy ul. (...). Koszty utrzymania mieszkania wynosiły: czynsz i gaz 600 zł miesięcznie, prąd 100 zł miesięcznie. Pozwany-powód wzajemny zatrudniony był w firmie (...) w K. w oparciu o umowę o pracę na czas określony, osiągając z tego tytułu wynagrodzenie w wysokości 1.394,95 zł miesięcznie. Powódka-pozwana wzajemna nie pracowała, zrezygnowała z pracy kilka lat wcześniej, była to decyzja wspólna małżonków. Od 2008r. sprawowała opiekę nad małoletnimi dziećmi K. i P. S., dla których małżonkowie zostali ustanowieni rodziną zastępczą. Koszty utrzymania mieszkania, internetu oraz abonamentu telefonicznego dla powódki-pozwanej wzajemnej – 60 zł miesięcznie ponosił pozwany – powód wzajemny. Kupował również produkty żywnościowe, z których mogli korzystać wszyscy domownicy.

Pozwany – powód wzajemny R. P. posiadał dziecko ze związku pozamałżeńskiego, urodzone w styczniu 2013r., na które łożył dobrowolnie kwotę 300 zł miesięcznie.

(akta Sądu Okręgowego w Katowicach o sygn akt XVIII Rc 2501/12 a w nich w szczególności zaświadczenie o zarobkach, przesłuchanie stron, wyrok z dnia 17 grudnia 2013r.)

Aktualnie powódka-pozwana wzajemna S. P. zamieszkuje nadal w mieszkaniu położonym w S. przy ul. (...). Nadal sprawuje funkcje rodziny zastępczej dla małoletnich K. i P. S., na utrzymanie których uzyskuje ze środków socjalnych łącznie kwotę 3.499,42 zł miesięcznie co wystarcza na zaspokojenie wszystkich potrzeb małoletnich, jednak zdarza się, że małoletni poprzez swoją nieodpowiedzialność niszczą rzeczy codziennego użytku, nie zakręcają kranów z wodą itp. powodując dodatkowe koszty (k.70-74, przesłuchanie powódki-pozwanej wzajemnej protokół z rozprawy z dnia 23 września 2019r. 00;16;57) Miesięczne koszty utrzymania mieszkania wynoszą: czynsz 516,34 zł, internet 75 zł, prąd 84 zł, telefon 90,97 zł, dodatkowo 90,48 zł rocznie tytułem podatku od nieruchomości. Na swoje utrzymanie powódka-pozwana wzajemna przeznacza 600 zł miesięcznie. We wrześniu 2019r. podjęła zatrudnienie na 1/2 etatu jako pomoc biurowa z wynagrodzeniem 1.100 zł netto.

Orzeczeniem, wydanym w dniu 22 marca 2018r., przyznano jej znaczny stopień niepełnosprawności (k. 11). Ma znaczny niedosłuch prawego ucha a w lewym 80 %. W lutym 2017r. zakupiła aparat słuchowy za kwotę 5.200 zł na co uzyskała dofinansowanie z NFZ w kwocie 700 zł. (k. 9-10). Od ubiegłego roku ma dolegliwości związane z kręgami szyjnymi.

Posiada zobowiązania wobec pozwanego-powoda wzajemnego z tytułu podziału majątku wspólnego. Dotychczas przekazała mu kwotę 40.000 zł, które pożyczyła od siostry.

Pozwany-powód wzajemny nadal zatrudniony jest w firmie (...) w K., uzyskuje wynagrodzenie w kwocie 2.250 zł brutto, 1.638,78 zł netto, jego dochód brutto za 2018 rok wyniósł 21.711,28 zł (k. 50-57). Rozważa zmianę zatrudnienia a nawet przekwalifikowanie z uwagi na niskie zarobki i pogarszający się stan zdrowia, w wyniku wypadku przy pracy uszkodził ścięgna w ręce. Nie ma zleceń dodatkowych, nie podejmuje prac dorywczych. Zamieszkuje wraz z rodzicami, po uzyskaniu środków pochodzących z podziału majątku wspólnego planuje zakup mieszkania dla siebie, partnerki i małoletniej córki. Korzysta z pomocy finansowej rodziców, od których otrzymuje ok. 300 zł miesięcznie.

Na utrzymaniu posiada małoletnią córkę, na którą łoży 400-600 zł miesięcznie. Tytułem alimentów – 400 zł oraz reguluje opłaty za zajęcia z języka angielskiego, koszty wycieczek. Na wyżywienie i środki czystości przeznacza 300 zł, telefon i internet 100 zł.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o: dokumenty znajdujące się w aktach Sądu Okręgowego w Katowicach sygn. XVIII RC 2501/12 a w nich w szczególności pozew, odpis aktu małżeństwa stron, odpowiedź na pozew, przesłuchania świadków oraz zeznania stron, wyrok z dnia 17 grudnia 2013r.; orzeczenia o stopniu niepełnosprawności S. P. (k. 7-8, 11-12), zlecenia na zaopatrzenie w wyroby medyczne (k. 9- 10), oświadczenia o średnich wydatkach (k. 13), zaświadczenia o zatrudnianiu i wynagrodzeniu (k. 50), zeznania o wysokości osiągniętego dochodu w roku 2018r. PIT- 37 (k. 51-58), zestawienia wydatków miesięcznych R. P. (k. 59), przesłuchania stron.

Dokonując oceny dowodów, Sąd uznał, iż złożone do akt sprawy dokumenty urzędowe zgodnie z art. 244 § 1 k.p.c. są dowodem tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone.

Za wiarygodne Sąd uznał zeznania stron jako zgodne z przedłożonymi dokumentami, zasadami logiki i doświadczenia życiowego.

Sąd zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 60 § 1 kro małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego. Przesłanki konieczne do orzeczenia takiego obowiązku polegają na wystąpieniu niedostatku oraz braku wyłącznej winy rozkładu pożycia po stronie małżonka uprawnionego, podczas gdy zobowiązany musi mieć możliwości zarobkowe i majątkowe do świadczenia w odpowiednim zakresie. Gdy zaistnieją łącznie te trzy przesłanki, sąd zobowiązany jest orzec alimenty na podstawie art. 60 § 1 kro Zakres świadczeń jest „odpowiedni” do potrzeb uprawnionego i możliwości zobowiązanego. Regulacja kodeksu rodzinnego nie zawiera definicji niedostatku, art. 135 §1 kro wskazuje jedynie, iż występuje on wtedy, gdy uprawniony nie może własnymi siłami zaspokajać swych usprawiedliwionych potrzeb, do których zaliczyć należy zarówno elementarne potrzeby materialne jak i duchowe choć te ostatnie w ograniczonym zakresie.

Zgodnie z art. 138 kro, w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zakres tej zmiany, stosownie do treści art. 135 kro zależy zarówno od usprawiedliwionych potrzeb, jak i od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Usprawiedliwione potrzeby uprawnionego należy rozumieć jako całokształt warunków bytowych stosownych do wieku, stanu zdrowia i innych okoliczności konkretnej sprawy. Poziom zaspokajania tych potrzeb zależy od stopy życiowej zobowiązanych do alimentacji, jaką zapewniają im albo mogą zapewniać ich możliwości zarobkowe należycie wykorzystywane. Ocenić, czy istniejące warunki i okoliczności - na tle sytuacji ogólnej - mają charakter trwały, dotyczą okoliczności zasadniczych, ilościowo znacznych i wyczerpują te przesłanki, które w istotny sposób wpływają na istnienie czy zakres obowiązku alimentacyjnego. Zmiana zaś orzeczenia dopuszczalna jest tylko w razie zmiany stosunków powstałych po jego wydaniu, a jej ustalenie następuje poprzez porównanie stosunków obecnych z warunkami i okolicznościami uprzednio istniejącymi (vide: uchwała pełnego składu Sądu Najwyższego - Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 16 grudnia 1987 roku III CZP 91/86, OSNCP 1988/4 poz. 42).

Na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego ustalono, iż sytuacja osobista i materialna stron, od czasu wydania ostatniego orzeczenia ustalającego wysokość obowiązku alimentacyjnego pozwanego – powoda wzajemnego na rzecz powódki - pozwanej wzajemnej nie uległa zmianom w takim zakresie aby żądanie podwyższenia czy też uchylenia obowiązku alimentacyjnego podlegało uwzględnieniu.

W poprzednim stanie faktycznym strony zamieszkiwały wspólnie, wszystkie opłaty za mieszkanie regulował pozwany – powód wzajemny. Obecnie przeprowadził się do rodziców, gdzie uiszcza jedynie opłaty za telefon i internet 100 zł. Powódka – pozwana wzajemna samodzielnie ponosi koszty utrzymania mieszkania, które po wyprowadzce pozwanego – powoda wzajemnego uległy nieznacznemu zmniejszeniu, zwłaszcza w zakresie opłat za prąd, wynoszą obecnie 766,31 zł.

Pozwany-powód wzajemny zatrudniony jest nadal u tego samego pracodawcy z wynagrodzeniem 1.638,78 zł netto (poprzednio 1.394,95 zł netto). Na utrzymaniu posiada małoletnią córkę, na którą łoży 400-600 zł miesięcznie, na wyżywienie i środki czystości wydaje 300 zł miesięcznie. Obowiązek ten istniał już w poprzednim stanie faktycznym, kiedy to pozwany-powód faktyczny łożył na rzecz małoletniej córki kwotę 300 zł miesięcznie.

Natomiast powódka-pozwana wzajemna w toku postępowania podjęła zatrudnienie z czego uzyskuje dochód w kwocie 1.100 zł netto miesięcznie, na swoje utrzymanie przeznacza 600 zł miesięcznie. Prowadzi gospodarstwo domowe z dwójką małoletnich dzieci, dla których jeszcze w czasie trwania małżeństwa została ustanowiona, wówczas wspólnie z pozwanym-powodem wzajemnym, rodziną zastępczą. Otrzymuje środki na utrzymanie małoletnich w kwocie 3.499,42 zł miesięcznie, co jak sama zeznała pokrywa w pełni ich usprawiedliwione potrzeby. Okoliczność, że powódka – pozwana wzajemna po rozwodzie nie wnosiła o rozwiązanie rodziny zastępczej i nadal sprawuje nad nimi pieczę zasługuje, zdaniem Sądu na aprobatę zwłaszcza, że są to dzieci ze zdiagnozowanym zespołem (...), wymagające większego zaangażowania ale nie może wpływać na wysokość zobowiązań alimentacyjnych pozwanego –powoda wzajemnego jako byłego małżonka.

Ustalono również, że stan zdrowia powódki-pozwanej wzajemnej uległ pogorszeniu o tyle, że pojawiły się u niej dolegliwości kręgosłupa szyjnego, uzyskała orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności. Ma znaczne ubytki słuchu, chciałaby zakupić aparat słuchowy, którego cena kształtuje się od kwoty 2.300 zł za aparat o podstawowych funkcjach, nie wyciszający hałasu. Koszt zakupu aparatu słuchowego zakupionego w 2017r. wyniósł 5.200 zł (refundacja z NFZ wyniosła 700 zł). Poza wydatkami na sprzęt medyczny nie wykazywała innych kosztów leczenia, rehabilitacji.

Reasumując, Sąd uznał, iż brak jest wystarczających przesłanek pozwalających na uwzględnienie powództwa o podwyższenie alimentów albowiem sytuacja powódki-pozwanej wzajemnej po podjęciu zatrudnienia i uzyskiwaniu dochodu w kwocie 1100 zł miesięcznie uległa poprawie ale jednocześnie brak jest przesłanek do uchylenia zasądzonych na jej rzecz alimentów albowiem dochody powódki są na takim poziomie, że bez nich pozostawałaby w niedostatku.

Mając powyższe na uwadze w punkcie pierwszym oddalono powództwo S. P. o podwyższenie alimentów oraz w punkcie drugim oddalono powództwo R. P. o uchylenie obowiązku alimentacyjnego.

W punkcie trzecim zniesiono wzajemnie pomiędzy stronami koszty postępowania na zasadzie art. 98 kpc, albowiem obie strony w równym stopniu nie utrzymały się ze swoimi żądaniami.

Sygn. akt: III RC 249/18

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować sporządzenie uzasadnienia wyroku w kontrolce uzasadnień;

1.  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. obu stron;

2.  kal.14 dni lub z wpływem.

Dnia 04 października 2019r.

sędzia Mariusz Witkowski