Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Siemianowicach Śląskich

Sygn. akt: III RC 49/19

W dniu 01 marca 2019r. do Sądu Rejonowego w Siemianowicach Śląskich wpłynął pozew, w treści którego powódka M. W. (1) wniosła o zasądzenie od pozwanego M. W. (2) alimentów w kwocie po 1.100 zł miesięcznie płatnych do rąk powódki, z góry do dnia 10-go każdego miesiąca, począwszy od dnia wniesienia pozwu wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat.

W uzasadnieniu swojego żądania powódka wskazała, iż pozwany będący jej ojcem, nie przyczynia się w wystarczający sposób do kosztów jej utrzymania. Pozwany zamieszkując wspólnie z rodziną przekazuje jej matce jedynie kwotę 1.000 zł miesięcznie na pokrycie przypadającej na niego części kosztów utrzymania mieszkania oraz części kosztów utrzymania jej i jej młodszej siostry.

Powódka podała, że w 2017r. rozpoczęła studia dzienne na Uniwersytecie (...) na kierunku filologii słowiańskiej, obecnie studiuje na czwartym semestrze. Zajęcia odbywają się od poniedziałku do piątku i są rozłożone w czasie, odbywają się w godzinach przedpołudniowych i popołudniowych przez co jej możliwości zarobkowe są ograniczone. Podała, że łączne koszty jej utrzymania obejmujące wyżywienie, udział w opłatach czynszowych i mediach, zakup środków czystości, kosmetyków, rozrywki i koszty związane z kontynuowaniem nauki wynoszą 2.373 zł miesięcznie. Matka powódki zarabia miesięcznie kwotę 2400 zł netto przez co po uregulowaniu opłat za mieszkanie, wyżywienie, leki, odzież, nie jest w stanie wspomóc jej finansowo w większym stopniu.

W odpowiedzi na pozew, pozwany M. W. (2) wniósł o oddalenie powództwa w całości.

Podniósł, że w kwietniu 2019r. Sąd Okręgowy w Katowicach rozwiązał przez rozwód jego związek małżeński z matką powódki oraz zasądził na rzecz młodszej córki alimenty w kwocie po 500 zł miesięcznie. Obecnie prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe a osiągany dochód w całości przeznacza na pokrycie kosztów utrzymania i miesięcznych wydatków. Od 2017 roku nie wykonuje żadnych prac dorywczych. Podniósł, że powódka jest już osobą pełnoletnią, miała możliwość podjęcia zatrudnienia z czego nie skorzystała. Przez ostatni okres nie zwracała się do niego o jakikolwiek wsparcie związane z niemożnością zaspokajania własnych potrzeb. Nadto zakwestionował wysokość wskazanych w pozwie kosztów utrzymania jako zawyżonych.

Sąd ustalił co następuje:

Powódka M. W. (1) ur. dnia (...) jest córką pozwanego M. W. (2) (odpis zupełny aktu urodzenia k. 6)

Powódka w dniu 01 października 2017r. rozpoczęła na Uniwersytecie (...) w K. studia stacjonarne pierwszego stopnia, na Wydziale Filologicznym, ze specjalnością językowo – kulturową z językiem zachodnioeuropejskim. Planowany termin ukończenia studiów wyznaczono na dzień 30 września 2020r. Zajęcia na uczelni odbywają się od poniedziałku do czwartku, w poniedziałki i wtorki od 9.45-16.30, w środy od 11.30-16.30, w czwartki 8.00-14.45. (zaświadczenie k. 7, plan zajęć k. 8, przesłuchanie powódki nagranie 00;26;02). Na materiały szkolne powódka przeznacza 30 zł miesięcznie. Potrzebne książki wypożycza w bibliotece lub kupuje. W soboty jeździ do K. na korepetycje z języka macedońskiego, których udziela lektor języka macedońskiego. Korepetycje są jej niezbędne aby nadrobić materiał ze studiów, z okresu kiedy z uwagi 6-miesięczny pobyt za granicą w ramach projektu E. była nieobecna na zajęciach na uczelni. W najbliższym czasie chciałaby uzyskać certyfikat potwierdzający znajomość języka angielskiego na poziomie C1 do czego również potrzebuje korepetycji z języka angielskiego.

Powódka zamieszkuje wraz ze swoją matką J. W. oraz małoletnią siostrą E. W.. Matka powódki zatrudniona jest jako księgowa z wynagrodzeniem miesięcznym wynoszącym 2.500 zł netto.

Koszty utrzymania mieszkania, w którym zamieszkuje powódka wynoszą: czynsz 823,28 zł, opłaty za gaz 201,79 zł co dwa miesiące, opłaty za prąd 239,53 zł co dwa miesiące, abonament za (...) i internet 106 zł, doładowanie do telefonu 25 zł.

Powódka od stycznia 2016r. pozostaje pod opieką ortodonty. Koszt założenia aparatu górnego wynosił 1.600 zł a aparatu dolnego 1.500 zł. Po zakończeniu leczenia aparatami stałymi konieczne będzie noszenie płytek retencyjnych, które również jest odpłatne. Koszt comiesięcznej kontroli aparatów stałych wynosi 150 zł. Na wyżywienie miesięcznie powódka wydaje 600 zł, na bilet miesięczny 69 zł. Używa środków myjących do skóry alergicznej z E. albo nieco tańszych, o 20-30 % z Z. - 150 zł miesięcznie, na odzież i obuwie wydaje 150 zł miesięcznie – odzież kupuje w sieciówkach, czasami na targu, na rozrywkę przeznacza 200 zł miesięcznie.

Pozostaje pod opieką alergologa, do którego chodzi raz w roku lub w przypadku znacznego zaostrzenia objawów alergii skórnej, koszt wizyty to 250 zł. Korzysta z prywatnych wizyt u ginekologa raz w roku – 100 zł i stomatologa - 100 zł za wizytę.

Przez okres wakacji, przed rozpoczęciem studiów podjęła pracę w McDonaldzie, wynagrodzenie uzyskane przez 2,5 miesiąca wyniosło ok 3.000 zł. W sierpniu bieżącego roku planuje ponownie podjąć tam zatrudnienie na okres wakacyjny.

Pozwany M. W. (2) w styczniu 2019r. wyprowadził się z mieszkania powódki należącego do majątku wspólnego jego i matki powódki, obecnie nie uczestniczy w kosztach utrzymania tego mieszkania. Do stycznia 2019r. przekazywał comiesięcznie matce powódki kwotę 1.000 zł tj. 500 zł na pokrycie części kosztów utrzymania mieszkania i 500 zł tytułem alimentów na rzecz małoletniej E. W.. Aktualnie zamieszkuje z partnerką w S. gdzie wspólnie wynajmują dwupokojowe mieszkanie, czynsz wynosi 1.270 zł miesięcznie, który płacą po połowie podobnie jak opłaty za wodę i prąd. Łącznie jest to kwota ok. 1.450 zł miesięcznie z czego na pozwanego przypada 725 zł. Na wyżywienie wydaje miesięcznie 500-600 zł miesięcznie, abonament telefoniczny 50 zł, abonament za tv kablową 69,98 zł, paliwo 200 zł, środki czystości 200 zł, na odzież obuwie 300 zł miesięcznie. Spłaca raty za zakup laptopa i zegarka – 400 zł miesięcznie. Wyrokiem rozwodowym z kwietnia 2019r. został zobowiązany do uiszczania alimentów w wysokości 500 zł miesięcznie (przesłuchanie pozwanego nagranie od 00;31;52).

Pozwany zatrudniony jest w firmie (...) w K. z wynagrodzeniem wynoszącym 2.250 zł brutto, 1.633,78 zł netto. W roku 2018 zatrudniony był w firmie (...) S.C. w S. ze średnim miesięcznym wynagrodzeniem 2.345,67, zł brutto, oraz w firmie (...) Sp. z o.o. w S. gdzie w styczniu i lutym 2018r. uzyskał łącznie dochód 3.651,29 zł netto. Aktualnie nie ma możliwości podjęcia dodatkowego zatrudnienia. (zaświadczenie k. 38-42)

Powyższy stan faktyczny ustalono w oparciu o: odpis aktu urodzenia powódki k. 6, zaświadczenie k. 7, zawiadomienie (...) o wysokości czynszu k. 16, faktury k. 17-19, 28-34, potwierdzenie transakcji k. 20-25, zaświadczenie k. 26-27, wykaz kosztów utrzymania k. 37, zaświadczenia o zarobkach k. 38-42, zeznania J. W., przesłuchanie powódki i pozwanego.

Sąd dopuścił i przeprowadził dowody wnioskowane przez obie strony. Czyniąc ustalenia faktyczne w całości dał wiarę dowodom z dokumentów urzędowych przyjmując, iż stanowią dowód tego co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Za wiarygodne Sąd uznał również zeznania złożone w sprawie przez strony postępowania, bowiem były one logiczne i spójne oraz zgodne z pozostałym materiałem dowodowym w kwestiach najistotniejszych dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, a ponadto nie zawierały wzajemnie zasadniczych rozbieżności.

Sąd pominął dowód z akt rozwodowych Sądu Okręgowego w Katowicach o sygn. akt XVIII C 2117/18 wobec zgodności twierdzeń stron co do wyroku rozwodowego i ustalonego w nim poziomu alimentów jakie ma płacić pozwany na rzecz swojej młodszej córki E. W..

Sąd zważył, co następuje:

Podstawę prawną powództwa o alimenty stanowi art. 128 kro, zgodnie z którym obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.

Zgodnie z art. 133 kro rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Z par. 3 w/w przepisu wynika ponadto, że uchylenie się przez rodziców od tego obowiązku jest możliwe, gdy takie świadczenie byłoby połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Jak wynika z art. 135 kro zakres świadczenia alimentacyjnego zależny jest od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Z par. 2 tego artykułu wynika, że wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie pozostałych zobowiązanych polega wyłącznie na pokrywaniu w całości lub części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Zakres potrzeb dziecka, które powinny być przez rodziców zaspokajane, wyznacza treść art. 96 kro, według którego rodzice obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie - odpowiednio do jego uzdolnień - do pracy dla dobra społeczeństwa. Stosownie do tej dyrektywy rodzice w zależności od swych możliwości są obowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienia, mieszkania, odzieży, higieny osobistej, leczenia w razie choroby), jak i duchowych (kulturalnych), a także środki wychowania (kształcenia ogólnego, zawodowego), według zdolności, dostarczania rozrywek i wypoczynku; brak jest określonego katalogu potrzeb „usprawiedliwionych”.

Przy ocenie, które z potrzeb uprawnionego powinny być uznane za potrzeby usprawiedliwione, należy z jednej strony brać pod uwagę możliwości zobowiązanego, z drugiej zaś zakres i rodzaj potrzeb. Będzie to mieć wpływ na rozstrzygnięcie, w jakiej mierze możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego będą wzięte pod uwagę przy oznaczaniu zakresu obowiązku alimentacyjnego. Zawsze jednak każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia, kształcenie oraz na ochronę jego osoby i majątku.

Granicą wysokości alimentów w każdym wypadku są możliwości zarobkowe zobowiązanego, chociażby nawet w tych granicach nie wszystkie usprawiedliwione potrzeby uprawnionego mogły być zaspokojone (stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wytycznych w zakresie wykładni prawa i praktyki sądowej w sprawach o alimenty (uchwała Pełnego Składu Izby Cywilnej i Administracyjnej z dnia 16 grudnia 1987 r. III CZP 91/86, OSNC 1988 z 4, poz. 42), które choć utraciły swój wiążący charakter- zachowały walor dokonanej w nich wykładni).

Obowiązek dostarczenia środków utrzymania trwa dopóty, dopóki dziecko nie zdobędzie zdolności do samodzielnego utrzymania się i to niezależnie od osiągniętego wieku. Obowiązek ten trwa, jeżeli pełnoletnie dziecko kontynuuje naukę i czas na nią przeznaczony wykorzystuje rzeczywiście na zdobycie wykształcenia czy zawodu, a czas nauki nie wydłuża się nadmiernie poza przyjęte ramy. Przy orzekaniu o obowiązku alimentacyjnym rodziców wobec dziecka, które osiągnęło pełnoletniość - należy brać pod uwagę, czy wykazuje ono chęć dalszej nauki oraz czy jego osobiste zdolności i cechy charakteru pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie przez nie nauki.

W niniejszej sprawie ustalono, iż powódka pomimo uzyskania pełnoletności nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie a więc roszczenie co do zasady zasługiwało na uwzględnienie.

Jak ustalono, powódka aktualnie kontynuuje naukę na Wydziale Filologicznym (...) w K., ze specjalnością językowo – kulturową z językiem zachodnioeuropejskim. Planowany termin ukończenia studiów wyznaczono na dzień 30 września 2020r. Zajęcia na uczelni odbywają się od poniedziałku do czwartku, w poniedziałki i wtorki od 9.45-16.30, w środy od 11.30-16.30, w czwartki 8.00-14.45. Mieszka wraz ze swoją matką i siostrą, z którymi prowadzi wspólne gospodarstwo domowe.

Sąd uznał, że minimalne uzasadnione miesięczne koszty utrzymania powódki wynoszą ok. 1.500 zł. Z zeznań świadka i powódki wynika, że powódka w przeszłości pracowała w McDonaldzie, gdzie korzystała z elastycznego czasu pracy, a także udzielała korepetycji z języka angielskiego. Od dłuższego czasu nie podejmuje żadnych prac dorywczych, jedynie w sierpniu planuje podjąć zatrudnienie w McDonaldzie.

Jak ustalono pozwany uzyskuje dochód w wysokości 1.700 zł netto miesięcznie, obecnie nie ma możliwości podjęcia dodatkowych zleceń. Z kolei matka powódki, która również obciążona jest obowiązkiem alimentacyjnym osiąga stałe dochody w kwocie ok. 2.500 zł miesięcznie. Biorąc pod uwagę wiek powódki, świadczenia alimentacyjne na jej rzecz mają w zasadzie jedynie charakter pieniężny a więc zasadnym jest aby oboje rodzice ponosili koszty utrzymania powódki w tej samej wysokości.

Powódka jest osoba pełnoletnią Sąd uważa zatem, że powinna podjąć również poza wakacjami pracę w takim wymiarze czasu pracy aby możliwe było jej pogodzenie z nauką.

Skoro rodzice powódki nie są w stanie z uzyskiwanych zarobków utrzymać powódki na oczekiwanym przez nią poziomie to powinna podjąć zatrudnienie i również uczestniczyć w kosztach utrzymania.

Sąd uznał, że w minimalna kwota utrzymania powódki to kwota 1.500 zł miesięcznie, którą w 2/3 częściach powinni świadczyć rodzice powódki – każde z nich po 500 zł miesięcznie a w 1/3 powódka powinna podjąć starania aby utrzymać się samodzielnie podejmując zatrudnienie. W przypadku nadwyżki uzyskiwanej z własnych dochodów będzie mogła przeznaczyć je według uznania np. na rozrywkę, na co obecnie przeznacza 200 zł miesięcznie, co w jej sytuacji materialnej jest nadmiernym wydatkiem. Nie można obarczać pozwanego żądaną kwotą 1.100 zł miesięcznie bo jest to niemożliwe do spełnienia z punktu widzenia dochodów i kosztów utrzymania pozwanego.

Z drugiej strony Sąd nie podzielił stanowiska pozwanego, iż powódka jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Faktem powszechnie znanym jest, że jeśli dziecko, nawet pełnoletnie, uczęszcza na studia stacjonarne, co zazwyczaj pozwala osiągnąć wyższy poziom edukacji, to najczęściej nie pozwala mu na podjęcie pracy pozwalające na uzyskanie wynagrodzenie w całości pokrywającego jej koszty utrzymania.

Z powyższych względów Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki alimenty w kwocie po 500 zł miesięcznie począwszy od dnia 01 marca 2019r., a w pozostałej części powództwo oddalono jako zbyt wygórowane w zakresie możliwości płatniczych pozwanego, jak również istniejącego obowiązku alimentacyjnego matki powódki.

W punkcie trzecim wyroku, Sąd, na zasadzie art. 102 kpc, odstąpił od obciążania pozwanego nieuiszczoną opłatą sądową, od której strona powodowa była zwolniona w całości zgodnie z art. 96 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 28.07.2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Pozwany ma bowiem bardzo niskie dochody, z których powinien w pierwszej kolejności zaspokoić potrzeby alimentacyjne.

Wyrokowi w punkcie pierwszym nadano rygor natychmiastowej wykonalności na mocy art. 333 § 1 pkt. 1 kpc.

Dnia 26 czerwca 2019 r.

SSR Mariusz Witkowski

Sygn. akt: III RC 49/19